Bí quyết chăm sóc trẻ sinh non thiếu tháng
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), trẻ sinh non là sinh ra trong khoảng thời gian 22 - 37 tuần (tính từ ngày đầu kỳ kinh cuối). Trẻ sinh non càng ít tuần tuổi, nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe càng cao. Chính vì vậy, mẹ cần chăm sóc trẻ sinh non với chế độ đặc biệt để con cải thiện sức khỏe tốt nhất nhé!
4 nguyên tắc chăm sóc trẻ sinh non
Hoàn thiện chức năng hệ hô hấp cho trẻ
Trẻ sinh non thường dễ bị suy hô hấp vì lồng ngực dễ biến dạng, do các xương sườn còn mềm, các cơ gian sườn còn yếu, phổi chưa giãn nở tốt, các phế nang chưa trưởng thành, cấu tạo của trung tâm hô hấp chưa hoàn chỉnh, nhu mô phổi giãn nở không đầy đủ để trao đổi khí.
Trong khoảng thời gian này, trẻ thường thở bằng miệng, bụng phình lên khi hít vào, thở theo chu kỳ và có thể ngưng thở dưới 15 giây. Nếu thời gian ngưng thở kéo dài hơn 15 giây sẽ kèm theo tím tái, nhịp tim chậm. Cho nên mẹ cần chú ý theo dõi và xử trí kịp thời, bởi suy hô hấp là nguyên nhân dễ gây tử vong cho trẻ sơ sinh thiếu tháng.
Hoàn thiện chức năng điều hòa thân nhiệt
Trẻ sinh non dễ bị nhiễm lạnh vì trung tâm điều hòa thân nhiệt ở não còn yếu, kém vận động do trương lực cơ yếu, kết hợp với lớp mỡ dưới da chưa phát triển nên dễ bị mất nhiệt.
Khi cảm thấy lạnh, trẻ không run được để sinh ra nhiệt chống lại môi trường lạnh. Cho nên, khi chăm sóc trẻ sinh non mẹ cần theo dõi thân nhiệt thường xuyên, khi cần thiết phải ủ ấm lau khô cho trẻ.
Nếu để thân nhiệt trẻ xuống dưới 35°C sẽ có thể dẫn đến hàng loạt các biến chứng suy hệ hô hấp, tổn thương thần kinh và có khi gây xuất huyết ở não.
Hoàn thiện chức năng tuần hoàn
Đối với trẻ sinh thiếu tháng, các mao mạch dễ vỡ, những yếu tố đông máu chưa hoàn chỉnh nên nguy cơ bị xuất huyết cao. Chính vì vậy, chăm sóc trẻ sinh non thường phải bổ sung vitamin K để phòng xuất huyết và hoàn thiện chức năng tuần hoàn.
Chăm sóc trẻ sinh non chú ý hệ tiêu hóa và chế độ dinh dưỡng
Trẻ sinh non thiếu hụt enzym chuyển hóa bilirubin gián tiếp thành bilirubin trực tiếp nên thường bị vàng da nặng và kéo dài. Trong khoảng thời gian này trẻ cần được theo dõi thường xuyên để có giải pháp xử lý kịp thời.
Dạ dày của trẻ sinh non thời kỳ này có thể tích nhỏ, nằm ngang, thiếu hụt các men tiêu hóa nên hấp thu không hết thức ăn hay sữa mẹ, do đó dễ bị đầy bụng, ói. Vậy cho nên mẹ cần cho trẻ bú từ 40 – 60ml sữa trong khoảng thời gian từ 2 – 4 giờ, tùy vào sức bú của trẻ, có thể tăng dần lượng sữa. Trẻ bú sữa mẹ thường bú lâu hơn và mau đói hơn bú bình. 4 đến 6 tuần đầu sau sinh là giai đoạn quan trọng nhất để tạo dựng nguồn sữa mẹ, cố gắng không cho trẻ ăn thêm sữa ngoài trong thời gian này là tốt nhất.
Sữa mẹ cung cấp đầy đủ các vitamin và khoáng chất cần thiết cho trẻ sinh non, ngoại trừ vitamin D và fluor. Trẻ sinh non bú mẹ cần uống vitamin D và từ 6 tháng trở đi, trẻ cần được bổ sung fluor để phòng sâu răng. Ngoài sữa mẹ và sữa công thức, trẻ sinh non cần được bổ sung dinh dưỡng nhiều hơn so với trẻ sinh đủ tháng. Những trẻ sinh non được khuyến cáo cần bổ sung thêm sắt và vitamin. Mẹ hãy tìm hiểu thật kỹ nhé.
Chăm trẻ sinh non như thế nào?
Thời gian cho trẻ ăn
Đối với trẻ sinh non thì việc cho ăn cần chú ý nhiều hơn so với trẻ sinh đủ tháng. Sau 2 – 4 giờ ra đời, đã có thể cho trẻ ăn. Nếu trẻ ăn bị nôn hoặc trớ thì sau 6 đến 8 giờ, mẹ nên thay đổi cách cho con ăn. Sau khi sinh ra, nếu cho ăn trẻ sinh non có dấu hiệu bị trớ nhiều, da bầm tím và thở khó khăn thì mẹ cần bổ sung cho trẻ truyền dung dịch glucose.
Nếu sinh trên 32 tuần, cân nặng trên 2.300g, trẻ đã có phản xạ bú thì tập cho trẻ bú mẹ càng sớm càng tốt, bú theo nhu cầu của trẻ, bú cạn một bên vú rồi hãy chuyển sang bên kia. Nếu sữa mẹ quá nhiều mà bú không hết thì nên nặn lấy sữa đầu ra ly, rồi sau đó dùng muỗng đút sữa cho trẻ uống dần thay nước lọc, không nên cho trẻ uống thêm các loại nước khác, vì sử dụng bú sữa mẹ là đủ. Nếu trẻ sinh dưới 32 tuần chưa có khả năng bú, phải nặn sữa mẹ rồi cho ăn qua ống thông dạ dày 8 – 10 lần trong ngày.
Khoảng thời gian cho ăn
Thời gian cho ăn và lượng thực phẩm bổ sung cần phải được căn cứ trên trọng lượng cơ thể của trẻ. Trẻ nặng dưới 1 kg thì 1 giờ cho ăn 1 lần. Trẻ nặng từ 1 – 1,5 kg thì cách 1,5 tiếng cho ăn 1 lần. Trẻ nặng từ 1,5 – 2 kg thì cách khoảng 2h cho ăn 1 lần. Đối với trẻ nặng từ 2 kg – 2,5 kg thì cách 3 tiếng cho ăn 1 lần. Thời gian cho ăn tính cả ngày và đêm.
Phương pháp cho trẻ sinh non ăn
Trẻ sinh non nên được bú sữa mẹ là tốt nhất. Nếu sữa của người mẹ chưa về thì mới cho bú bình. Nếu dùng bình sữa, các tia cần phải được thông để trẻ bú được dễ dàng. Nếu kích cỡ tia sữa to quá, trẻ không bú kịp sẽ dễ bị sặc, còn nếu tia quá nhỏ lại khiến trẻ bú rất khó khăn. Vì vậy, mẹ nên chú ý chọn loại bình có tia sữa phù hợp với trẻ sinh non.
Trường hợp trẻ bị nhẹ cân do sinh quá sớm, không thể ăn bằng cách bú mẹ thì có thể dùng ống để cho ăn. Tuy nhiên, cách làm này phải được sự hướng dẫn của các bác sĩ, mẹ tuyệt đối không tự ý cho trẻ ăn vì như vậy có thể khiến trẻ bị tổn thương thực quản gây nguy hiểm đến tính mạng.
Đối với trẻ sinh non ở 32 tuần tuổi và có trọng lượng là 1,5 kg, nguồn sữa mẹ có chứa nhiều loại axit amin và chất béo, trong đó có 10% đường, vitamin và các chất điện giải, hàng ngày chỉ nên cho bú từ 65 – 100 ml/ngày mà thôi.
Đối với những trẻ có đường tiêu hóa không tốt hoặc bị bệnh đường hô hấp, nhẹ cân có thể dùng cách truyền dinh dưỡng qua đường tĩnh mạch. Mặc dù trẻ sinh non cần bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng nhưng mẹ cũng không nên cho ăn quá nhiều. Tốt nhất khi chăm sóc trẻ sinh non, mẹ cần nhờ đến sự tư vấn khoa học của các bác sĩ để đảm bảo sức khỏe tốt nhất cho trẻ nhé.
Một số lưu ý chăm sóc trẻ sinh non
- Việc chăm sóc và giữ cuống rốn cho trẻ sinh non rất quan trọng bởi không cẩn thận sẽ dễ nhiễm trùng, giữ cuống rốn càng khô và sạch thì càng mau rụng. Mẹ cần đảm bảo vô trùng cho con, hạn chế người thân đến thăm, tiếp xúc hoặc sờ vào người trẻ do trẻ sinh non dễ nhạy cảm với kích ứng và nhiễm trùng.
- Trẻ sinh non cần được tiêm phòng như các bé sinh đủ tháng.
- Khi chăm sóc trẻ sinh non ở nhà không nên tắm hàng ngày vì da sẽ dễ bị khô, chỉ nên tắm cho 1 – 2 lần trong tuần. Giữ sạch, hấp hoặc ủi, khử trùng đối với tã lót trước khi sử dụng, đặc biệt là khi trời lạnh cần lưu ý giữ ấm cơ thể trẻ.
- Mẹ cũng nên tắm nắng cho trẻ để tận hưởng nguồn vitamin D từ ánh sáng mặt trời, thời gian tốt nhất là trước 9 giờ sáng (khoảng 10 – 15 phút mỗi lần). Mẹ không nên tự ý sử dụng bất kỳ loại thuốc nào cho trẻ khi chưa có chỉ định của bác sĩ.
- Nhiệt độ trong phòng trẻ sinh non nên để tối thiểu là 24°C -26°C, trẻ cần được ủ ấm bằng lò sưởi, lý tưởng nhất được sưởi trong lồng ấp chuyên biệt, trẻ cần được mang bao tay, tất và đắp chăn ngang bụng.
Trẻ sinh non thiếu tháng thường chưa thích nghi được với môi trường bên ngoài nên rất dễ bị bệnh tật. Chính vì vậy việc theo dõi và chăm sóc trẻ sinh non mẹ càng cần phải cẩn trọng để đảm bảo sức khỏe và sự phát triển tốt nhất cho con nhé!
Thông tin liên hệ
- Shopee: https://shopee.vn/vichatchobe?smtt=0.0.9
- Facebook: https://www.facebook.com/vichatchobe.official
- Hotline: 1900 299256
Đọc thêm:
Viết bình luận