Viêm phổi ở trẻ em: Nguyên nhân, cách phòng tránh và điều trị

Viêm phổi ở trẻ em là bệnh thường gặp và không còn xa lạ đối với các bậc phụ huynh. Bệnh thường gặp ở trẻ từ 0 - 5 tuổi, nó cũng là nguyên nhân chính dẫn đến tử vong do bệnh về đường hô hấp.Do vậy việc phòng bệnh và nhận biết sớm dấu hiệu viêm phổi ở trẻ là vô cùng quan trọng.

Viêm phổi ở trẻ em là gì?

Viêm phổi ở trẻ em là tình trạng nhiễm trùng bên trong phổi, do vi khuẩn và virus tấn công cơ quan này tạo nên ổ nhiễm trùng. Một trong những vi khuẩn hay gặp nhất đó là phế cầu khuẩn.

Theo số liệu thống kê của Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc (UNICEF) và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi năm trên thế giới có tới 2 triệu trẻ em tử vong vì viêm phổi, mỗi ngày có khoảng 4.300 do viêm phổi, tứ là cứ 20 giây trên thế giới lại có 1 trẻ em tử vong vì bệnh này.

Việt Nam là 1 trong số 15 quốc gia có số lượng trẻ mắc viêm phổi nhiều nhất thế giới. Hàng năm nước ta có khoảng 2,9 triệu trẻ mắc viêm phổi, trong đó có 4.000 trẻ tử vong.

Nguyên nhân gây viêm phổi ở trẻ em

Có rất nhiều nguyên nhân gây viêm phổi ở trẻ em, tuy theo độ tuổi mà virus, vi khuẩn gây bệnh cũng khác nhau từ đó có những triệu chứng, tác động gây bệnh cũng biến đổi.

- Trẻ dưới 2 tháng, vi khuẩn thường là: Klebsiella Pneumoniae. Coli, vi khuẩn gram âm. Viêm phổi do vi khuẩn thường phát triển bệnh nhanh hơn, triệu chứng nặng hơn so với viêm phổi do virus. Sau khi vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể sẽ bắt đầu di chuyển đến các thùy phổi và cư trú ở đây, sau đó bắt đầu quá trình phát triển, nhân lên và gây bệnh.

- Trẻ dưới 5 tuổi, viêm phổi thường do vi khuẩn như: Streptococcus nhóm B, H.influenzae.s, Listeria monocytogenes, H.influenzae.s, Branhamella Catarrhalis, S.aureus.

- Trẻ từ 5-15 tuổi, viêm phổi thường do virus như: RSV, H.influenzae… So với vi khuẩn, viêm  phổi do virus xảy ra chậm hơn và thường ít nghiêm trọng hơn. Có khoảng gần 50% trường hợp viêm phổi do virus gây ra. Triệu chứng của bệnh trong những trường hợp này tương tự như cảm cúm thông thường. Chính vì thế rất nhiều phụ huynh thường nhầm lẫn viêm phổi và cảm cúm thông thường. Điều này dẫn tới việc chậm trễ điều trị khiến bệnh nặng hơn và thời gian điều trị lâu hơn.

Ngoài một số nguyên nhân trên, còn một số nguyên nhân khác như: Ký sinh trùng, nấm, lao, môi trường sống ô nhiễm, thường xuyên hít phải khói thuốc lá…

Các loại viêm phổi thường gặp ở trẻ

Viêm phổi phế quản

Là tình trạng viêm phổi cấp tính lan ra ở phế quản, viêm phổi phế quản tình trạng bệnh sẽ diễn ra nhanh, biến chứng nặng và có nguy cơ tử vong cao nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách. Viêm phổi phế quản thường gặp ở trẻ dưới 5 tuổi, đặc biệt là trẻ dưới 2 tháng tuổi thường rất dễ mắc căn bệnh này.

Viêm phổi thùy

Viêm phổi thùy thường gây tổn thương ở phế nang, tiểu phế quản tận cùng, mô liên kết kẽ. Bệnh thường gặp ở những người có hệ miễn dịch kém như trẻ em, người cao tuổi, người bị suy giảm hệ miễn dịch, bị bệnh mãn tính hoặc mắc các bệnh về phổi trước đó. Bệnh thường xuất hiện khi thời tiết thay đổi, giao mùa, đặc biệt là mùa đông xuân.

Dấu hiệu viêm phổi ở trẻ em

Như đã nói ở trên, tỷ lệ tử vong do viêm phổi rất cao, vì vậy việc phát hiện ra sớm và điều trị kịp thời là vô cùng quan trọng. Dưới đây là một số dấu hiệu trẻ em mắc bệnh viêm phổi:

Dấu hiệu sớm

Thở nhanh là dấu hiệu sớm nhất để phát hiện trẻ bị viêm phổi. Cha mẹ có thể đếm nhịp thửi của trẻ trong 1 phút bằng đồng hồ như sau:

• Trẻ dưới 2 tháng có nhịp thở từ 60 lần/phút trở lên.
• Trẻ từ 2 – 11 tháng có nhịp thở từ 50 lần/phút trở lên.
• Trẻ từ 12 tháng – 5 tuổi có nhịp thở từ 40 lần/phút trở lên.

Nếu thấy trẻ có nhịp thở như trên hoặc nhanh hơn, cha mẹ hãy đưa trẻ đến cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị.

Dấu hiệu muộn

Lúc này khi thở trẻ sẽ co lõm lồng ngực, ba mẹ vén áo của trẻ lên, để trẻ nằm yên và quan sát vùng bụng và ngực của trẻ. Khi trẻ hít vào, phần ngực bị kéo lõm thay vì nở ra như bình thường. Nếu thấy trẻ ở tình trạng này chứng tỏ bệnh đã trở nặng, cần đưa ngay đến cơ sở y tế để chữa trị kịp thời.

Một số biến chứng viêm phổi ở trẻ em

Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, viêm phổi ở trẻ có thể dẫn đến một số biến chứng như:

• Tràn mủ màng phổi: Biến chứng gây khó khăn hô hấp, bạch cầu tăng cao đồng thời xuất hiện tình trạng kháng thuốc.
• Viêm màng não: Có thể gây tổn thương não vĩnh viễn, rối loạn thần kinh và đe dọa đến tính mạng trẻ.
• Hội chứng suy hô hấp cấp: Suy giảm hệ miễn dịch, có thể dẫn đến tình trạng viêm phổi mãn tính.
• Tràn dịch màng tim, trụy tim: Ảnh hưởng trực tiếp đến hệ tuần hoàn, gây tràn dịch màng tim, bóng tim to, trụy tim.
• Nhiễm trùng huyết: Xảy ra khi vi khuẩn xâm nhập vào hệ tuần hoàn, dẫn đến nhiễm trùng máu và sốc biến chứng nhiễm trùng. Đây là biến chứng nguy hiểm và rất khó điều trị, có thể gây tử vong.

Cách chăm sóc trẻ viêm phổi

Khi chăm sóc trẻ viêm phổi cha mẹ cần tuân theo sự chỉ dẫn của bác sĩ, dưới đây là một vài lưu ý khi chăm sóc trẻ.

• Trẻ bị viêm phổi thường sốt, mệt mỏi chán ăn, do đó việc bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng là điều vô cùng cần thiết. Nên cho trẻ thức ăn mềm, dễ nhai dễ nuốt và chia nhỏ nhiều bữa ăn trong ngày nếu bé ăn ít.
• Cho trẻ ăn thực phẩm giàu protein để cung cấp năng lượng và chống sụt cân như: Thịt lợn, gia cầm, cá, trứng.
• Cũng nên cho trẻ ăn nhiều trái cây và rau xanh để cung cấp vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa. nên chọn rau có màu tươi sáng như bông cải, cà rốt, cà chua, cam, táo…
• Cho trẻ uống đủ nước để tránh cơ thể mất nước, trẻ dưới 1 tuổi mẹ cho bú nhiều hơn. Trẻ lớn hơn có thể bổ sung thêm nước ép cam, quýt, bưởi để bổ sung thêm vitamin C tăng cường đề kháng.
• Vỗ lưng giúp trẻ long đờm
• Sử dụng máy tạo độ ẩm để trẻ cảm thấy dễ chịu hơn
• Chỉ sử dụng thuốc hạ số theo chỉ dẫn của bác sĩ.

Phòng tránh bệnh viêm phổi ở trẻ em

Theo các chuyên gia tiêm phòng là cách phòng tránh viêm phổi hiệu quả và tiết kiệm nhất. Tiêm vacxin có thể bảo vệ trẻ đến 95% tác nhân gây bệnh.

Việc cho trẻ bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu cũng được chứng minh là giảm ¼ khả năng viêm phổi ở trẻ.
Giữ gìn môi trường sống sạch sẽ, không khói bụi, không hút thuốc lá gần trẻ cũng giảm đến 50% nguy cơ viêm phổi.
Ngoài ra, cha mẹ cũng cần vệ sinh sạch sẽ cho con, thường xuyên rửa tay bằng xà phòng để hạn vi khuẩn vi, virus xâm nhập.

Viêm phổi ở trẻ em là bệnh hết sức nghiêm trọng, có thể đe dọa đến tính mạng của trẻ. Chính vì vậy việc hiểu và nắm được những kiến thức cơ bản về bệnh này là điều hết sức cần thiết của tất cả các bậc cha mẹ. Hy vọng rằng với kiến thức mà vichatchobe vừa chia sẻ sẽ giúp cha mẹ có những kiến thức bổ ích trong quá trình chăm sóc con yêu. 

Thông tin liên hệ

- Hotline: 1900 299256

- Facebook:  https://www.facebook.com/vichatchobe.official

- Shopee: https://shopee.vn/vichatchobe?smtt=0.0.9

Đọc thêm

- Cách phòng bệnh bảo vệ trẻ trước dịch virus Adeno

- Sốt xuất huyết ở trẻ em: Dấu hiệu cách điều trị và phòng tránh